Jakiś czas temu pisałem o wychowywaniu dzieci do samodzielności poprzez między innymi dawanie mi okazji do dokonywania wyborów. Inną rzeczą, która wspomoże rozwój samodzielności dziecka, a oprócz tego rozwinie jego poczucie niezależności i odpowiedzialności, a także podniesie samoocenę jest... przydzielenie mu obowiązków domowych.

Zawsze dziwi mnie i niepokoi, jak wielu rodziców mówi coś w stylu: Jedynym obowiązkiem mojego dziecka jest porządnie uczyć się. Co ciekawe bardzo często takiemu stwierdzeniu towarzyszy także refleksja: Nie musi nic robić, tylko uczyć się, a i tak wyniki ma nie najlepsze... Nie chcemy, żeby dzieci pomagały w domu, bo:

-         Mają wiele obowiązków szkolnych i zajęć dodatkowych, więc nie chcemy ich dodatkowo obciążać.

-         Jest nam łatwiej wykonać prace samodzielnie, niż czekać na to, aż dziecko skończy, a jeszcze często trzeba po nim poprawić.

-         Pamiętamy swoje „trudne” dzieciństwo i chcemy, aby nasze dzieci „miały lepiej”.

-         Dzieci się buntują przed obowiązkami i nie chcemy wchodzić z nimi w konflikty.

I jeszcze wieli innych wymówek...

Przepraszam, że przytoczę tu argument „z grubej rury”, ale przydzielanie obowiązków dzieciom jest... naszym obowiązkiem. Art. 91. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi: 

§ 1. Dziecko, które ma dochody z własnej pracy, powinno przyczyniać się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny, jeżeli mieszka u rodziców.
§ 2. Dziecko, które pozostaje na utrzymaniu rodziców i mieszka u nich, jest obowiązane pomagać im we wspólnym gospodarstwie.

Z kolei art. 96 tego samego Kodeksu w paragrafie pierwszym stwierdza: Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.

Oczywiście przytaczam tu te przepisy trochę z przymrużeniem oka, ale chcę też pokazać, że obowiązki domowe to nie tylko kwestia dokonanego przez nas wyboru modelu wychowania.

Jeśli już podejmiemy decyzję – obojętnie czy kierując się dobrem dziecka, czy chcąc uniknąć problemów prawnych ;) – o włączeniu obowiązków domowych do naszego systemu wychowawczego, musimy oczywiści pamiętać, aby obowiązki te były dostosowane do wieku i możliwości dziecka. Krótka "ściągawka” może nam to ułatwić:

2 – 3 lata

 -         Odkładanie zabawek do pudełka

-         Odkładanie książek na półkę

-         Wkładanie brudnych ubrań do kosza na pranie

-         Wyrzucanie śmieci do kosza

-         Noszenie lekkich przedmiotów

-         Składanie ściereczek

-         Nakrywanie do stołu

-         Przynoszenie pieluszek

-         Ścieranie kurzu z progów

 6 – 7 lat

 -         Zbieranie śmieci

-         Składanie ręczników

-         Zamiatanie podłóg

-         Opróżnianie zmywarki

-         Łączenie w pary skarpetek

-         Odchwaszczanie ogródka

-         Obieranie ziemniaków

-         Grabienie liści

-         Zrobienie sałatki

-         Przynoszenie nowej rolki papieru toaletowego

 4 – 5 lat

 -         Karmienie zwierząt domowych

-         Wytarcie rozlanych napojów

-         Odkładanie zabawek na miejsce

-         Ścielenie łóżka

-         Podlewanie roślin domowych

-         Układanie sztućców

-         Przygotowanie przekąsek

-         Używanie odkurzacza

-         Posprzątanie ze stołu

-         Wysuszenie i odłożenie naczyń

-         Dezynfekowanie klamek

 8 – 9 lat

 -         Włożenie naczyń do zmywarki

-         Wymiana żarówek

-         Wstawianie prania

-         Rozwieszanie i składanie prania

-         Odkurzanie mebli

-         Rozpakowywanie zakupów

-         Robienie jajecznicy

-         Pieczenie ciastek

-         Wyprowadzanie psa

-         Zamiatanie tarasu/balkonu

-         Umycie stołu

 10 – 11 lat

 -         Sprzątanie łazienki

-         Odkurzanie dywanów

-         Czyszczenie blatów kuchennych

-         Przygotowanie prostego posiłku

-         Dokładne sprzątanie kuchni

-         Koszenie trawnika

-         Przynoszenie poczty

-         Przyszywanie guzików

-         Wynoszenie śmieci

 12+ lat

 -         Mycie podłóg

-         Wymiana żarówek w lampach sufitowych

-         Mycie/odkurzanie samochodu

-         Malowanie ścian

-         Robienie zakupów z listą

-         Przygotowanie obiadu

-         Upieczenie ciasta/chleba

-         Proste naprawy domowe

-         Mycie okien

-         Prasowanie

-         Doglądanie młodszego rodzeństwa

-         Przycinanie żywopłotu

 W ten sposób dzieci nie tylko nauczą się, jak wykonywać różnorodne a przy tym niezbędne prace domowe, ale nauczą się także je doceniać i szanować osoby, które na co dzień troszczą się o prawidłowe funkcjonowanie domu. Wykonywanie zajęć, które wykonują także dorośli podnosi poczucie własnej wartości i pewność siebie dziecka.

Warto pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej atmosfery podczas pracy. Niech kojarzy się ona możliwie z zabawą i okazją do wspólnie spędzanego czasu. Konieczne jest także dawanie własnego przykładu ;) . Aby nie zniechęcić dziecka pamiętajmy także:

• Nie wydawaj poleceń. Daj przykład, przekonaj, że jest to praca dla wspólnego dobra, a nie przykry obowiązek.
• Pomóż dziecku, gdy jest to konieczne.
• Nie krytykuj  - doceniaj wysiłek dziecka.
• Zachowaj cierpliwość i dobry nastrój -  po skończonej pracy zaproponuj jakąś wspólną przyjemność.

I pamiętajmy – przydzielanie dzieciom obowiązków domowych to nie tylko pomoc dla nas samych, ale – może przede wszystkim – działanie dla ich dobra, które zaprocentuje w ich dorosłym życiu.

Zdjęcie ze strony: https://mamawformie.pl/2019/04/dzieci-kontra-obowiazki-domowe-przewodnik-wedlug-wieku/