Samoocena jest tym, co sami o sobie myślimy. Pozytywna samoocena daje nam pewność siebie i szacunek do samego siebie, wiarę we własne możliwości, odporność na napotykane przeciwności oraz nadzieję na dobrą przyszłość. Poczucie własnej wartości wpływa na to, co czujemy, myślimy i jak się zachowujemy, a w konsekwencji ma wpływ na naszą pracę, relacje, rodzinę, na nasze poczucie szczęścia i radość czerpaną z życia. Osoba z prawidłową samooceną po napotkaniu na przeciwności czy porażki nie zmienia tego, co myśli o sobie, ale analizuje przyczyny i wyciąga wnioski z popełnionych błędów, aby w przyszłości móc ich uniknąć.

Terapeutka rodzinna Darlene Lancer proponuje, aby nie używać określenia wysoka i niska samoocena ale samoocena zdrowa (prawidłowa) i upośledzona (zaburzona) po to, aby nie utożsamiać ludzi z wysoką samooceną z osobami o tendencjach narcystycznych. Narcyści wydają się mieć bardzo wysoką – wręcz zawyżoną samoocenę, ale jest to samoocena zależna od opinii innych. Do jej utrzymania potrzebują aplauzu i podziwu zdobywanego często kosztem innych ludzi.

Jakie są zatem oznaki zdrowej samooceny? D. Lancer wymienia następujące:

•      Wiem, że wszystko jest ze mną w porządku
•         Wiem, że mam wartość i znaczenie
•         Czuję się kompetentny i pewny siebie
•         Lubię siebie
•         Jestem szczery i uczciwy
•         Ufam sobie
•         Potrafię przyjmować pochwały
•         Akceptuję okazywaną mi uwagę
•         Jestem odpowiedzialny
•         Potrafię sam kierować sobą
•         Jestem w stanie osiągać cele
•         Szanuję siebie
•         Akceptuję siebie
•         Cieszę się ze szczęścia innych
•         Akceptuję innych
•         Tworzę szczęśliwe związki
•         Potrafię dbać o swoje prawa
•         Jestem optymistyczny
•         Chętnie korzystam z opinii na swój temat

Co jednak zrobić, jeśli okaże się, że nie na wszystkie te stwierdzenia możemy odpowiedzieć twierdząco? Podnoszenie samooceny to okazywanie sobie pozytywnych uczuć i budowanie relacji ze samym sobą. To traktowanie siebie, tak jak chcielibyśmy traktować naszego najlepszego przyjaciela. To także poświęcanie sobie samemu czasu – na spokojne myślenie, na uważność związaną z tym, co się z nami aktualnie dzieje. Warto także skorzystać z następujących wskazówek:

•  Rozpoznaj sygnały. Naucz się zauważać sygnały świadczące o chwilowej utracie pewności siebie, kiedy potrzebujesz poniesienia na duchu.
• Walcz z fałszywymi przekonaniami. Naucz się, jak rozpoznawać, blokować i zamieniać fałszywe myśli na swój własny temat, zmieniaj negatywny wewnętrzny monolog na pozytywny.
• Rozpoznaj zniekształcenia poznawcze. Negatywne przekonania na swój temat powodują, że w sposób fałszywy spostrzegamy rzeczywistość i wyciągamy na tej podstawie fałszywe wnioski. Nauczmy się odróżniać własne myśli i przekonania od faktów.
• Pozbywaj się fałszywego wstydu i poczucia winy. Nieuzasadnione poczucie winy to jedno z najbardziej destrukcyjnych uczuć. Jeśli popełniłeś błąd, postaraj się go naprawić – nie rozpamiętuj w nieskończoność doznanych porażek, ale wyciągaj z nich wnioski na przyszłość.

Na podstawie: psychcentral.com
Zdjęcie ze strony: https://www.polskieradio.pl/7/5098/Artykul/2069808,Jak-budowac-pozytywna-samoocene